Y Wladfa, pe Gwladfa Patagonia, eo an anv kembraek roet d'ur c'hornad eus proviñs Chubut, e Patagonia, en Arc'hantina, e-lec'h ma tivroas un toullad mat a Gembreiz en XIXvet kantved. Talvezout a ra an anv-se kement hag "an drevadenn" e brezhoneg. Da vroioù all ez eus aet Kembreiz da sevel kumuniezhioù, da Pennsylvania e SUA, pe da Aostralia, met er Wladfa eo emañ ar c'hembraeg en e wellañ.
Adalek 1865 e krogas Kembreiz da zont da Arc'hantina ha sevel a rejont trevadennoù a-hed aodoù proviñs Chubut, e Patagonia. En XIXvet hag e deroù an XXvet kantved e veze atizet Europaiz gant gouarnamant Arc'hantina da zont da boblañ ar vro e-maez bro Buenos Aires. Etre 1856 ha 1875 e oa savet 34 c'hêriadenn gant tud a bep seurt broadoù etre Proviñs Santa Fe hag Entre Ríos. Ouzhpenn an drevadenn bennañ, e Chubut, e oa savet unan vihanoc'h e Santa Fe gant 44 C'hembread aet kuit eus Chubut, hag ur strollad all a yeas da chom da Coronel Suárez e su proviñs Buenos Aires[1].
E deroù ar c'hentañ kantved warn-ugent e savfe an niver a dud a orin kembreat e Patagonia da 50 000[2]. Kreizennet eo ar gumuniezh a orin kembreat en Arc'hantina e Gaiman, Trelew ha Trevelin[3]. Kreiz kalon ar Wladfa eo Dyffryn Camwy, traoñienn ar stêr Camwy, anv kembraek ar Río Chubut. Hervez istimadenn proviñs Chubut hec'h-unan e vefe war-dro 1500 kembraeger eno, e-skoaz tu all a istim o niver da 5000[4]. Lañs zo gant ar yezh en-dro, gant kantadoù a dud yaouank ouzh he deskiñ.